شهرستان های بوشهر| معرفی شهرستان دشتستان

شهرستان های بوشهر

معرفی شهرستان دشتستان

شهرستان دشتستان به مركزیت شهر برازجان ، به عنوان بزرگ ترین شهرستان استان بوشهر،شهرستان دشتستان نه فقط از جهات اقتصادی تجاری صنعتی ، حمل ونقل ، كشاورزی ، سیاسی ونظامی ونیز منابع طبیعی قابل توجه بوده واز اهمیت ویژه ای برخورداراست بلكه از نقطه نظر تاریخی ، تمدنی ونیز باستانی شناختی بسیار اهمیت داشته وقابل برسی می باشد . دشتستان نیز نام وعنوان عمومی این منطقه ، خود به تنهایی بیانگر تاریخی كهن وتمدنی معتبر وباسابقه است . عنوان وواژه دشتستان كه از حدود قرن هشتم هجری وارد منابع تاریخی وجغراقیایی ایران شده ، یكی از اسامی جدید این منطقه است درحالی كه پیش از آن اسامی وعناوین دیگری براین منطقه اطلا ق می شده است .

آبراهستان نام وعنوان عمومی این ناحیه دردوران ایران باستان بوده كه به معنای سرزمین های ساحلی می باشد . دردوران پادشاهی ساسانیان قرن سوم تاقرن هفتم میلادی این منطقه جز ناحیه یااستان اردشیرخوره بوده است . درهمین دوره نام فرعی این منطقه دشتگان بوده كه بعدها درمنابع تاریخی وجغرافیایی مسلمانان مغرب آن یعنی دستقان به كاررفته است وهمان گونه كه پیشتراشاره شد از حدود قرن هشتم هجری عنوان دشتستان وبعضا گرمسیرات به این منطقه اطلا ق گردیده است . شهربراز جان كه پس از بندر بوشهر، بزرگترین ومعتبرترین مركز شهری استان به شمارمی رود ، مركز این منطقه بوده واز سابقه تاریخی وتمدنی كهنی برخورداراست كه ریشه آن به دوران پیش از تاریخ نیز می رسد .

نام وعنوان این شهر نیز خود نشانه دیگری از قدمت وتاریخ كهن این مركز شهری محسوب می شود . دراین شهرنشانه های متعددی از تاریخ وتمدن كهن وباستانی به چشم می خورد . آثار باستانی متعلق به دوران هخامنشیان كه از قرن ششم تاچهارم قبل از میلاد مسیح برایران وبخش اعظمی از خاورمیانه حكمرانی داشته اند ، دركاوش های باستان شناختی دردهه های اخیردراین شهربه دست آمده كه نشان از توجه پادشاهان وحاكمان هخامنشی به این منطقه دارد . كاخ متعلق به كورش كبیر بنیان گذارهخامنشیان دركنارآثار باستانی دیگراز این دوره ، جایگاه واهمیت این ناحیه رادردوران پادشاهی هخامنشیان نشان می دهد . دردوران ساسانی نیز این منطقه از جمله نواحی مهم ومورد توجه به شمار می رفت . آثار باقی مانده از دوران ساسانی دراین منطقه ، بیانگر اهمیت وجایگاه تجاری - سیاسی ونیز رشد وتكامل شهرنشینی دراین ناحیه به شمارمی رود .

شهرتوز یاتوج كه امروزه آثار وبقایای آن درشهرستان دشتستان حد فاصل بخش سعد آباد وشبانكاره قراردارد ، یكی از مراكز شهری - صنعتی وتجاری مهم ایران ومناطق ساحلی خلیج فارس دردوران ساسانیان وقرون نخستین اسلامی بوده كه حتی تادوران حكومت آل بویه (دیلمیان ) نیز حیات وفعالیت خود راحفظ نموده است . براساس گزارش های مورخین وجغرافی دانان مسلمان ، شهرتوز منسوب است به اردشیر بابكان ( اوایل قرن سوم میلادی ) بنیان گذار دولت ساسانی . پارچه گلدوزی شده این شهركه به پارچه توزی مشهوربود از جمله محصولات هنری وصنعتی اینشهربه شمار می رفت واز شهرت خاصی برخوردار بود به طوری كه درشاهنامه فردوسی هم مورد اشاره قرار گرفته ونیز درخلال جنگ های صلیبی از جهان اسلام به اروپا انتقال یافته ومورد استقبال علاقه مندان اروپایی قرار گرفته است .

از سكه های ضرب شده دراین شهر نیز سكه های متعلق به دوره آل بویه یادیلمیان دردست می باشد . درشهربرازجان واطراف آن علاوه برآثار برجای مانده از دوران باستان وقرون میانه تاریخ ایران ، آثاروابنیه برجای مانده از قرون اخیروتاریخ معاصر ایران نیز وجود دارد . واز نقطه نظر تاریخی ومعماری از ارزش واهمیت خاصی برخورداراست.

بر اساس سرشماری سال 90 ، جمعیت آن حدود 300 هزار نفر میباشد. وسعت این شهرستان در حدود 372 کیلومتر مربع میباشد. مردم شهرستان دشتستان فارسی زبان بوده و با گویش دشتستانی صحبت میکنند. شهرستان دشتستان بخاطر نزدیکی با منطقه ای با سرزمینی با زبان لری باعث شده که گویش تنگستانی به زبان لری نزدیک باشد و شاهد اصطلاحات لری در گویش دشتستانی باشیم. بنابراین گویش دشتستانی ، شباهت زیادی به گویش های ذیل دارد:

    گویش تنگسیری

    گویش دشتی

    گویش مردم فارس

    گویش مردم خوزستان

    گویش مردم کرمان

    گویش مردم خراسان

مردم دشتستان دارای گویش دشتستانی هستند و برخی گویش دشتستانی را یکی از گویش های لری و آمیخته با فارسی میدانند. گویش تنگستانی از جمله گویش های جنوبی - لری میباشد (مثل ممسنی)... بنابراین مردم تنگستان ، صحبت ها و سخن لرهای خوزستان و فارس و همچنین لرهای کهگلویه و بویراحمد را بخوبی میفهمند ولی قادر به فهمیدن زبان لری خرم آبادی نیستند.

برخی دیگر ، گویش تنگستانی را همان فارسی همراه با لهجه محلی میدانند که برخی واژه های لری در آن بکار میرود. آنان بر این باورند که گویش تنگستانی متاثر از گویش مردم خوزستان ، کرمان ، خراسان ، فارس میباشد.

موقعیت جغرافیایی شهرستان:

شهرستان دشتستان از 4 جهت اصلی ، با مناطق ذیل همجوار است:

    جنوب : شهرستان دشتی

    غرب : شهرستان بوشهر

    شمال غرب : شهرستان گناوه

    شرق و شمال شرق : استان فارس

محصولات تنگستان:

خرما از جمله مهم ترین محصولات کشاورزی شهرستان تنگستان میباشد و شغل اصلی مردم آن مرتبط با خرما و نخلستان میباشد. یکی از بزرگترین نخلستان های خرما در این شهرستان قرار دارد.

آثار تاریخی:

اکثر آثار تاریخی این شهرستان ، در اطراف برازجان قرار دارد که از جمله آثار تاریخی آن میتوان به اماکن ذیل اشاره کرد:

    شهر تاریخی توج یا توز

    کاخ زمستانی کورش

    کوشک اردشیر ساسانی

    زندان سلیمان

    کاروانسرای مشیرالملک

تقسیمات کشوری:

بر اساس تقسیمات کشور ایران ، شهرستان تنگستان از 6 بخش ، 12 دهستان ، 8 شهر و 192 روستا تشکیل شده است.

بخش های شهرستان تنگستان:

• بخش مرکزی

• بخش آب پخش

• بخش سعد آباد

• بخش شبانکاره

• بخش ارم

• بخش بوشکان

دهستان ها و شهرهای بخش مرکزی:

• دهستان حومه

• دهستان دالکی

• دهستان زیارت

• شهر برازجان

• شهر دالکی

دهستان ها و شهرهای بخش آب پخش:

• دهستان درواهی

• دهستان دشتی اسماعیل خانی

• شهر آب پخش

دهستان ها و شهرهای بخش سعدآباد:

• دهستان زیرراه

• دهستان وحدتیه

• شهر سعدآباد

• شهر وحدتیه

دهستان ها و شهرهای بخش شبانکاره:

• دهستان شبانکاره

• شهر شبانکاره

دهستان ها و شهرهای بخش ارم:

• دهستان ارم

• دهستان دهرود

• شهر تنگ آرم

دهستان ها و شهرهای بخش سعدآباد:

• دهستان بوشکان

• دهستان پشتکوه

• شهر کلمه

جاذبه های سیاحتی و زیارتی

•     گوردختر- تنگ ارم،دشت بزپر

•     کوشک اردشیر- تنگ ارم،دشت بزپر

•     کاخ هخامنشی بردک سیاه – روستای درودگاه

•     کاخ کوروش- جنوب برازجان

•     دژ برازجان – شهر برازجان

•     تا خندق – شمال برازجان

•     چهل خانه – شمال سعدآباد

•     چشمه آبگرم دالکی- دالکی 18 کیلومتری برازجان

•     شاهزاده ابراهیم – روستای ننیزک – برازجان

•     بقعه سید محمد سجادی – برازجان

•     نخلستان آبپخش

•     پارک جنگلی سرکره

•     سد رئیسعلی دلواری

•     آبشار رود فاریاب – تنگ ارم – روستای فاریاب

•     پل مشیر و کاروانسرای مجاور آن

•     منطقه نمونه گردشگری سرقنات

•     آبشار تلخ آب

•     آبشار زیراه و چشمه های باستانی آن

 لینک های مرتبط :

معرفی استان بوشهر